تقریباً در سراسر جهان دگرگونیهای کم و بیش اساسی در هدف، جایگاه، و شیوه تهیه برنامه‌ها رخ داده است. برنامه‌های کنونی از نظر هدف متنوع‌تر شده‌اند و تأکید آنها بیشتر بر پایداری توسعه است تا نفس توسعه؛ از نظر روش تهیه، برنامه‌ها بیشتر راهبردی و مشارکتی هستند تا فن سالارانه (تکنوکراتیک)؛ سرانجام اینکه از نظر جایگاه بیشتر غیرمتمرکزند تا با نگرش از بالا به پایین، هر چند غالباً سلسله مراتب- ملی، منطقه‌ای/ استانی و محلی هم حفظ شده است. روش برنامه‌ریزی در ایران از روش "جمع طرح‌ها" به روش "فراگیر" استحاله و در دوران اخیر به روش "راهبردی" گرایش یافته است. از برنامه سوم پس از انقلاب هم گامهایی مهم در جهت تمرکززدایی از برنامه‌ریزی برداشته شده است. اگر روند کنونی ادامه یابد در آینده در ایران برنامه‌های بخشی بیشتر راهبردی و ملی و تلفیق سرزمینی آنها بیشتر استانی خواهد بود.