ارزیابی عملکرد اهداف کمّیِ آموزش عالی در برنامه ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور

نصری, شهره; فرازکیش, مهدیه

doi:10.52547/jmdp.35.3.57

دوره 35، شماره 3 - ( پاییز 1401 ) دوره35 شماره 3 صفحات 97-57 | برگشت به فهرست نسخه ها

‎ 10.52547/jmdp.35.3.57

Mendeley

Zotero

RefWorks

Nasri S, Farazkish M. Evaluating the Performance of the Quantitative Goals of Higher Education in the Sixth Economic, Social and Cultural Development Plan. JMDP 2022; 35 (3) :57-97
URL: http://jmdp.ir/article-1-4456-fa.html

نصری شهره، فرازکیش مهدیه. ارزیابی عملکرد اهداف کمّیِ آموزش عالی در برنامه ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور. فرایند مدیریت و توسعه. 1401; 35 (3) :57-97

URL: http://jmdp.ir/article-1-4456-fa.html

ارزیابی عملکرد اهداف کمّیِ آموزش عالی در برنامه ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور

شهره نصری

¹، مهدیه فرازکیش²

1- گروه سیاست علوم و تحقیقات، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، تهران، ایران. ، nasri@nrisp.ac.ir
2- گروه ارزیابی سیاست‌ها و پایش علم، فناوری و نوآوری، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، تهران، ایران

چکیده: (1245 مشاهده)

هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر تحلیل میزان تحقق اهداف و شاخص های کمّی آموزش عالی با تمرکز بر بُعد ظرفیت‌سازی و ارتقای نیروی انسانی ذیل برنامه ششم توسعه و استخراج درس‌آموزه‌های کلیدی در راستای تدوین سند برنامه هفتم توسعه است.
طرح پژوهش/ روش‌‏شناسی/ رویکرد: پژوهش حاضر با بهره‌گیری از آموزه‌های روش‌شناسی علم طراحی با ماهیت تجویزی، از روش مطالعه موردی و مطالعه اسنادی برای ارزیابی عملکرد حوزه آموزش عالی در برنامه ششم توسعه استفاده می‌کند و از نظر روش گردآوری و تحلیل داده‌ها، روش کتاب‌شناسی بر مبنای نمایه‌سنجی و آزمون T نمونه‌های مستقل را بکار می‎گیرد.
یافته‌ها: یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که از حیث مفهومی، در بخش آموزش عالی عمده شاخص‌ها از جنس درون‎دادی و برون‎دادی بوده‌اند و شاخص های اثر و پیامد مورد توجه نبوده‎اند. از حیث بررسی عملکرد، شاخص‌های «سهم دانشجویان غیردولتی»، «نسبت هیئت علمی تماموقت استادیار به بالا به کل هیئت علمی تمام وقت در دانشگاه‌های وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (عتف)»، و «تعداد شعب خارجی دانشگاه‌های کشور» در وضعیت مناسب هستند، ولی شاخص‌های «سهم دانشجویان خارجی»، «تعداد دانشجویان تحصیلات تکمیلی گروه علوم پایه» و «سهم آموزشهای مهارتی» در وضعیت مناسبی قرار ندارند.

ارزش/ اصالت پژوهش: در این پژوهش برای اولین بار با مبنا قرار دادن مدل شاخص‌محور نتیجه‌محور، به ارزیابی عملکرد اهداف کمی آموزش عالی ذیل برنامه ششم توسعه پرداخته شده است. بر اساس این، نتایج پژوهش دلالت‌های سیاستی را برای سیاستگذاران به منظور مد نظر قرار دادن طیف متنوعی از شاخص‌ها در ابعادِ مختلف عملکردی فراهم می‌کند.

واژه‌های کلیدی: عملکرد آموزش عالی، اهداف کمّی برنامه ششم توسعه، ظرفیت‌سازی و ارتقای نیروی انسانی، ماده 66 برنامه ششم توسعه، ارزیابی آموزش عالی.

متن کامل [PDF 2326 kb] (491 دریافت)

نوع مطالعه: پژوهشي |
دریافت: 1401/1/30 | پذیرش: 1401/6/5 | انتشار الکترونیک: 1401/12/22

فهرست منابع

1. Azar, A., Gholamrezai, D., Danaifard, H., & Khodada Hosseini, H. (2013). An Analysis of Quality Challenges of Higher Education; Case: The Fifth Development Plan. Strategy for Culture, 6(21), 139-171. [http://www.jsfc.ir/article_15414.html?lang=en]

2. Barakpour, N. (2009). Internal Evaluation: A Tool for Quality Assessment of University Departments Case Study: Internal Evaluation of the Urban Planning Department of Art University. Higher Education Letter, 1(4), 65-87. [http://journal.sanjesh.org/article_29833.html]

3. Booshehri, A., & Bagheri, A. (2016). Science and Technology Policy Assessment (Case Study on Elite Conscripts Working in Research Projects). Journal of Management Improvement, 10(3), 107-129. [http://www.behboodmodiriat.ir/article_43145.html]

4. Bouzari, S. (2015). Spatial Analysis Approach in the Trend of Higher Education Development. Quarterly Journal of Research and Planning in Higher Education, 21(2), 105-128. [http://journal.irphe.ac.ir/article-1-2632-fa.html]

5. Bozorgnezhad, A., & Sharifzadeh, F. (2016). Study and Impact of Implementation of Iran's Higher Education Policies on the Evaluation of Third, Fourth and Fifth Development Plans of the Islamic Republic of Iran on the Performance of the Ministry of Science and Research and Technology. Journal of Research in Educational Science, 10(33), 119-170. [http://www.jiera.ir/article_49514.html?lang=en]

6. Cooksy, L. J., Gill, P., & Kelly, P. A. (2001). The Program Logic Model as an Integrative Framework for a Multimethod Evaluation. Evaluation and Program Planning, 24(2), 119-128. [DOI:10.1016/S0149-7189(01)00003-9]

7. Dresch, A., Lacerda, D. P., & Antunes, J. A. V. (2015). Design Science Research: Springer. [DOI:10.1007/978-3-319-07374-3]

8. European Environment Agency (2017). EEA Guidance Document-Policy Evaluation. [https://www.researchgate.net/profile/Gorm-Dige/publication/317594615_EEA]

9. Freidson, E., & Rist, R. (2020). Program Evaluation and the Management of Government: Routledge. [DOI:10.4324/9780429338380]

10. Gasper, D. (2017). Policy Evaluation: From Managerialism and Econocracy to a Governance Perspective. In International Development Governance (pp. 655-670): Routledge. [DOI:10.4324/9781315092577-37]

11. Ghazinoory, S., Farazkish, M., Nasri, S., & Mardani, A. (2021). Designing a Science, Technology, and Innovation (STI) Evaluation Dashboard: A Comprehensive and Multidimensional Approach. Technology Analysis & Strategic Management, 1-19. [DOI:10.1080/09537325.2021.1990877]

12. Jafari, M., Noori, S., & Talebi, D. (2011). Factor Analysis of Effective Indicators in Comprehensive System of Performance Appraisal of Higher Education. Organizational Resources Management Researchs, 1(1), 43-64. [http://ormr.modares.ac.ir/article-28-11299-fa.html]

13. Jalaliyoon, N., & Taherdoost, H. (2012). Performance Evaluation of Higher Education; A Necessity. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 46(1), 5682-5686. [DOI:10.1016/j.sbspro.2012.06.497]

14. Khodabakhshi, M., & Nowrouzzadeh, R. (2011). The Necessity of Considering Public Sectors' Efficiency and Productivity Measurement in Iran's Fifth Development Plan according to Power Supply Industry's Technical Efficiency Evaluation by DEA Technique. Management and Development Process, 23(2), 3-27. [http://jmdp.ir/article-1-80-fa.html]

15. Mohammadi, R., Shariati, S., Mokhtarian, F., & Karamzade, S. (2008). The Evolution of MSRT Macro- Performance Evaluation System. Higher Education Letter, 1(1), 133-167. [http://journal.sanjesh.org/article_29806.html?lang=en]

16. OECD (2018). Draft Policy Framework on Sound Public Governance. [http://www.oecd.org/gov/draft-policy-framework-on-sound-public-governance.pdf]

17. OECD-DAC (2007). Glossary of Key Terms in Evaluation and Results Based Management. [https://www.oecd.org/dac/evaluation/dcdndep/39249691.pdf]

18. Sajjadi, H., & Mottaghi, E. (2018). Meta-Analysis of the Performance of Iran Higher Education System with a Focus on National Development Plans. Journal of Iranian Social Development Studies, 10(3), 7-25. [https://jisds.srbiau.ac.ir/article_12748.html]

19. Shojaee, M. R. (2006). The Role of Higher Education and Research in the Forth Development Plan in Approach of Strategic Planning. Management Studies in Development and Evolution, 12(48), 103-136. [https://jmsd.atu.ac.ir/article_4801.html?lang=en]

20. Smismans, S. (2015). Policy Evaluation in the EU: The Challenges of Linking Ex Ante and Ex Post Appraisal. European Journal of Risk Regulation, 6(1), 6-26. [DOI:10.1017/S1867299X00004244]

21. امیران، حیدر (1382). ارزیابی عملکرد، بایدها و نبایدها. نشریه تدبیر، 136(1)، 80-77.

22. پاینده، محمدرضا (1373). مروری بر عملکرد آموزش عالی و پیشنهادهایی برای برنامه دوم: کارنامه آموزش عالی در برنامه اول. نشریه مجلس و پژوهش، 9(1)، 212-195.

23. شورای عالی عتف (1397). گزارش پایش علم و فناوری. انتشارات مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور.

24. منتظر، غلامعلی؛ مجتبی شرانجانی؛ مرادی‌پور، حجت‌اله، و فرازکیش، مهدیه (1399). دست‎نامه سنندج: مدل ارزیابی موسسه‌های پژوهشی کشور. انتشارات مرکز نشر دانشگاهی.

25. وزارت عتف (1400). گزارش عملکرد وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در دولت‌های یازدهم و دوازدهم. [https://uut.ac.ir/files/publicrelations/files/1400]

26. هیئت نظارت و ارزیابی فرهنگی و علمی شورای عالی انقلاب فرهنگی (1384). شاخص‌های ارزیابی آموزش عالی در جمهوری اسلامی ایران.