دوره 33، شماره 3 - ( پاییز 1399 )                   دوره33 شماره 3 صفحات 148-129 | برگشت به فهرست نسخه ها

‎ 10.52547/jmdp.33.3.129
‎ 20.1001.1.17350719.1399.33.3.3.2

XML English Abstract Print

سرمایه فکری: فراتحلیلی بر ابعاد، پیشایندها، و پیامدها
حسن رنگریز1 ، عبدالصمد عزیزپور لیندی 2، فریبا شهیدزاده3
1- دانشیار دانشکده مدیریت، دانشگاه خوارزمی
2- دانشجوی دکتری، دانشکده مدیریت، دانشگاه خوارزمی ، a.s.azizpour.l@ut.ac.ir
3- دانشجوی دکتری، دانشکده مدیریت، دانشگاه خوارزمی
چکیده:   (3988 مشاهده)
سرمایه فکری به عنوان ضرورتی برای سازمان‌های امروزی قلمداد می‌شود. این پژوهش به بررسی و شناسایی ابعاد، پیشایندها، و پیامدهای سرمایه فکری با استفاده از رویکرد فراتحلیل می‌پردازد. جامعه آماری شامل 18 مقاله، پایان‌نامه‌ کارشناسی ارشد، و دکتری به زبان فارسی که به روش کمّی در زمینه سرمایه فکری بین سال‌های 1397-1387 چاپ شده است. مقاله‏‌های منتخب به روش نمونه‌گیری غیر‌هدفمند وارد فرایند فراتحلیل می‌‏شوند. نتایج نشان می‌دهد متغیرهای چابکی سازمانی، ذخیره‌سازی دانش، کسب دانش، مزیت رقابتی، تسهیم دانش، کاربرد دانش، مدیریت دانش، و یادگیری دانش دارای بیش‏ترین میزان اثر، و متغیرهای سودآوری، سرمایه انسانی، بازده حقوق صاحبان سهام، سرمایه ساختاری، بهره‌وری، و سرمایه رابطه‌ای دارای کم‏ترین میزان اثر هستند.
واژه‌های کلیدی: سرمایه فکری، فراتحلیل، ابعاد، پیشایندها، پیامدها
متن کامل [PDF 997 kb]   (1102 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: مدیرت دولتی
دریافت: 1398/11/4 | پذیرش: 1399/5/27 | انتشار الکترونیک: 1399/7/29
فهرست منابع
1. Bontis, N., Keow, W. C. C., & Richardson, S. (2000). Intellectual Capital and Business Performance in Malaysian Industries. Journal of Intellectual Capital, 1(1), 85-100. [DOI:10.1108/14691930010324188]
2. Brooking, A. (1996). Intellectual Capital: Core Asset for the Third Millenium Enterprise: International Thomson Business Press.
3. Campbell, B. A., Coff, R., & Kryscynski, D. (2012). Rethinking Sustained Competitive Advantage from Human Capital. Academy of Management Review, 37(3), 376-395. [DOI:10.5465/amr.2010.0276]
4. Chen, M. C., Cheng, S. J., & Hwang, Y. (2005). An Empirical Investigation of the Relationship between Intellectual Capital and Firms' Market Value and Financial Performance. Journal of Intellectual Capital, 6(2), 159-176. [DOI:10.1108/14691930510592771]
5. Edvinsson, L., & Malone, M. (1997). Realizing Your Company's True Value by Finding Its Hidden Brain Power. Intellectual Capital.
6. Flamholtz, E. G., Bullen, M. L., & Hua, W. (2002). Human Resource Accounting: A Historical Perspective and Future Implications. Management Decision, 40(10), 947-954. [DOI:10.1108/00251740210452818]
7. Ghafuri, P., Farhadi, A., & Mansouri, A. (2014). Relationship between Intellectual Capital and Organizational Agility With Mediatory Role of Employee Empowering in Service Sector (Case Study: Karafarin Insurance Company). International Journal of Economy, Management and Social Sciences, 3(12), 11-15.
8. Gogan, L.-M., & Draghici, A. (2013). A Model to Evaluate the Intellectual Capital. Procedia Technology, 9(1), 867-875. [DOI:10.1016/j.protcy.2013.12.096]
9. Herremans, I. M., & Isaac, R. G. (2004). The Intellectual Capital Realization Process (ICRP): An Application of the Resource Based View of the Firm. Journal of Managerial Issues, 16(2), 217-231.
10. Hsu, I. C., & Sabherwal, R. (2012). Relationship between Intellectual Capital and Knowledge Management: An Empirical Investigation. Decision Sciences, 43(3), 489-524. [DOI:10.1111/j.1540-5915.2012.00357.x]
11. Indiyati, D. (2016). An Influence of Knowledge Management to the Intellectual Capital and the Effect to the Competitive Advantage. Sains Humanika, 8(1-2), 9-15. [DOI:10.11113/sh.v8n1-2.826]
12. Johannessen, J.-A., Olsen, B., & Olaisen, J. (2005). Intellectual Capital as a Holistic Management Philosophy: A Theoretical Perspective. International Journal of Information Management, 25(2), 151-171. [DOI:10.1016/j.ijinfomgt.2004.12.008]
13. Kannan, G., & Aulbur, W. G. (2004). Intellectual Capital: Measurement Effectiveness. Journal of Intellectual Capital, 5(3), 389-413. [DOI:10.1108/14691930410550363]
14. Khalique, M., Nassir Shaari, J. A., Isa, A. H. b. M., & Samad, N. (2013).
15. Impact of Intellectual Capital on the Organizational Performance of Islamic Banking Sector in Malaysia. Asian Journal of Finance & Accounting, 5(2), 75-83. [DOI:10.5296/ajfa.v5i2.4005]
16. Klaila, D., & Hall, L. (2000). Using Intellectual Assets as a Success Strategy. Journal of Intellectual Capital, 1(1), 47-53. [DOI:10.1108/14691930010324133]
17. Komnenic, B., & Pokrajčić, D. (2012). Intellectual Capital and Corporate Performance of MNCs in Serbia. Journal of Intellectual Capital, 13(1), 106-119. [DOI:10.1108/14691931211196231]
18. Leliaert, P. J., Candries, W., & Tilmans, R. (2003). Identifying and Managing IC: A New Classification. Journal of Intellectual Capital, 4(2), 202-214. [DOI:10.1108/14691930310472820]
19. Lin, C. Y.-Y., & Edvinsson, L. (2010). National Intellectual Capital: A Comparison of 40 Countries: Springer Science & Business Media. [DOI:10.1007/978-1-4419-7377-1_3]
20. Litschka, M., Markom, A., & Schunder, S. (2006). Measuring and Analysing Intellectual Assets: An Integrative Approach. Journal of Intellectual Capital, 7(2), 160-173. [DOI:10.1108/14691930610661836]
21. Martín-de Castro, G., & Verde, M. D. (2012). Assessing Knowledge Assets in Technology-Intensive Firms: Proposing a Model of Intellectual Capital. Journal of CENTRUM Cathedra: The Business and Economics Research Journal, 5(1), 43-59. [https://ssrn.com/abstract=2018399] [DOI:10.7835/jcc-berj-2012-0066]
22. Martínez-Torres, M. R. (2006). A Procedure to Design a Structural and Measurement Model of Intellectual Capital: An Exploratory Study. Information & Management, 43(5), 617-626. [DOI:10.1016/j.im.2006.03.002]
23. Mention, A. L., & Bontis, N. (2013). Intellectual Capital and Performance Within the Banking Sector of Luxembourg and Belgium. Journal of Intellectual Capital, 14(2), 286-309. [DOI:10.1108/14691931311323896]
24. Moon, Y. J., & Kym, H. G. (2006). A Model for the Value of Intellectual Capital. Canadian Journal of Administrative Sciences/Revue Canadienne des Sciences de l'Administration, 23(3), 253-269. [DOI:10.1111/j.1936-4490.2006.tb00630.x]
25. Mouritsen, J. (2004). Measuring and Intervening: How Do We Theorise Intellectual Capital Management? Journal of Intellectual Capital, 5(2), 257-267. [DOI:10.1108/14691930410533687]
26. Mulyatini, N., Sumantri, S., & Narimawati, U. (2019). Model of Intellectual Capital and Locus of Control on the Performance of Public Sector Internal Auditors through Professional Commitment. Journal of Management Review, 3(2), 333-343.
27. Organisation for Economic Cooperation and Development (1999). The Knowledge-Based Economy: A Set of Facts and Figures. Meeting of the Committee for Scientific and Technological Policy at Ministerial Level, Paris.
28. Pigott, T. (2012). Advances in Meta-Analysis: Springer Science & Business Media. [DOI:10.1007/978-1-4614-2278-5]
29. Roos, G., & Roos, J. (1997). Measuring Your Company's Intellectual Performance. Long Range Planning, 30(3), 413-426. [DOI:10.1016/S0024-6301(97)90260-0]
30. Roos, J., Edvinsson, L., & Dragonetti, N. C. (1997). Intellectual Capital: Navigating the New Business Landscape: Springer. [DOI:10.1007/978-1-349-14494-5]
31. Sackmann, S. A., Flamholtz, E. G., & Bullen, M. L. (1989). Human Resource Accounting: A State of the Art Review. Journal of Accounting Literature, 8(12), 235-264.
32. Schultz, T. W. (1961). Investment in Human Capital. The American Economic Review, 51(1), 1-17.
33. Seleim, A., Ashour, A., & Bontis, N. (2007). Human Capital and Organizational Performance: A Study of Egyptian Software Companies. Management Decision, 45(4), 789-801. [DOI:10.1108/00251740710746033]
34. Shih, K. H., Chang, C. J., & Lin, B. (2010). Assessing Knowledge Creation and Intellectual Capital in Banking Industry. Journal of Intellectual Capital, 11(1), 74-89. [DOI:10.1108/14691931011013343]
35. Stewart, T. A. (1991). Brainpower. Fortune Magazin. http://money.cnn.com.
36. Stewart, T. A. (2010 ). Intellectual Capital: The New Wealth of Organization: Currency.
37. Stewart, T., & Capital, I. (1997). The New Wealth of Organizations: Nicholas Brealey.
38. Sveiby, K. E. (1997). The New Organizational Wealth: Managing & Measuring Knowledge-Based Assets: Berrett-Koehler Publishers.
39. Ulrich, D. (1998). Intellectual Capital= Competence x Commitment. MIT Sloan Management Review, 39(2), 15-26.
40. Usoff, C. A., Thibodeau, J. C., & Burnaby, P. (2002). The Importance of Intellectual Capital and Its Effect on Performance [DOI:10.1108/02686900210412180]
41. Measurement Systems. Managerial Auditing Journal, 17(1/2), 9-15.
42. Wang, Z., Wang, N., & Liang, H. (2014). Knowledge Sharing, Intellectual Capital and Firm Performance. Management Decision, 52(2), 230-258. [DOI:10.1108/MD-02-2013-0064]
43. Wernerfelt, B. (1984). A Resource-Based View of the Firm. Strategic Management Journal, 5(2), 171-180. [DOI:10.1002/smj.4250050207]
44. Zhou, A. Z., & Fink, D. (2003). Knowledge Management and Intellectual Capital: An Empirical Examination of Current Practice in Australia. Knowledge Management Research & Practice, 1(2), 86-94. [DOI:10.1057/palgrave.kmrp.8500009]
45. احمدیان، مجید، و قربانی، رحیم (1392). بررسی رابطه بین سرمایه فکری و عملکرد سازمانی: مورد مطالعه وزارت امور اقتصادی و دارایی. مجله اقتصادی، 13(12-11)، 130-111. [http://ejip.ir/article-1-679-fa.html]
46. اسدی، غلامحسین، و یوخنه‌‌القیانی، ماریا (1393). بررسی تاثیر سرمایه فکری بر عملکرد مالی شرکت‌ها. فصلنامه مطالعات تجربی حسابداری مالی، 11(41)، 103-83.
47. پورزمانی، زهرا؛ جهانشاد، آزیتا، و محمودآبادی، علی (1391). تاثیر سرمایه فکری بر ارزش بازار و عملکرد مالی. فصلنامه بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 19(2)، 30-17.
48. توکلی، عبدالله؛ عزیزپور لیندی، عبدالصمد؛ رضایی، الهام، و میرزایی، اشرف (1393). بررسی تاثیر سرمایه اجتماعی بر مولفه‌های سرمایه فکری (مورد مطالعه: اداره کل امور مالیاتی استان قم). مدیریت سرمایه اجتماعی، 1(2)، 282-262.
49. حسنوی، رضا؛ اخوان، پیمان؛ رمضان، مجید، و زاهدی، محمدرضا (1395). ارائه مدل سنجش میزان تاثیر مدیریت دانش بر سرمایه‌‌های فکری در یک مرکز دانش‌‌بنیان. مدیریت فردا، 15(46)، 37-19.
50. حسنی، محمود؛ استادی، سجاد، و کاظمی‌قلعه، روح‌اله (1393). بررسی رابطه بین مدیریت سرمایه‌های فکری و چابکی سازمانی بانک رفاه کارگران (مطالعه موردی: امور شعب استان آذربایجان شرقی). اولین کنفرانس بین‌المللی اقتصاد، مدیریت، حسابداری و علوم اجتماعی.
51. زنجیرچی، سیدمحمود؛ اولیا، محمدصالح؛ جوانمردی، محمد، و خبوشانی، اعظم (1389). بررسی ارتباط سرمایه فکری سازمانی و میزان تاثیر آن‌ها بر دستیابی سازمان به چابکی. کنفرانس بین‌المللی مدیریت سرمایه فکری.
52. سیدنقوی، میرعلی؛ خانی پردنجانی، سجاد، و علیزاده، حسین (1391). سرمایه‌‌های فکری و مدیریت دانش: پژوهشی در سازمان‌‌های دانش‌‌بنیان. فصلنامه علمی منابع انسانی ناجا، 3(30)، 158-131.
53. صفری، علی؛ مشرف‌‌جوادی، محمدحسین، و میرزایی‌فر، مرضیه (1396). تاثیر سرمایه فکری بر عملکرد سازمانی: نقش میانجی‌‌گری چابکی سازمانی و مزیت رقابتی. پژوهش‌نامه مدیریت اجرایی، 9(17)، 168-149.
54. عباسی، ابراهیم، و گلدی صدقی، امان (1389). بررسی تاثیر کارایی عناصر سرمایه فکری بر عملکرد مالی شرکت‌‌ها در تهران. فصلنامه بررسی‌‌های حسابداری و حسابرسی، 17(60)، 74-57.
55. عزیزپور، عبدالصمد (1394). بررسی تاثیر سرمایه فکری بر چابکی و عملکرد سازمان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشکده مدیریت و حسابداری پردیس فارابی دانشگاه تهران.
56. علامه، سیدمحسن، و شیخ ابومسعودی، علی (1394). بررسی تاثیر سرمایه فکری، با نقش میانجی مدیریت دانش و سرمایه فرهنگی بر عملکرد سازمان از منظر مدل BSC (مورد مطالعه: شرکت گاز استان اصفهان). فصلنامه پژوهش حسابداری، 8(24)، 87-73.
57. علیقلی، منصوره؛ بازایی، قاسم‌علی، و عسگری ماسوله، سعیده (1390). نقش مدیریت دانش و سرمایه‌های فکری در کسب مزیت رقابتی. فصلنامه مدیریت کسب‌‌وکار، 2(9)، 48-25.
58. غلامی کرین، محمود؛ عبدالمنافی، سعید، و عظیمی، حسین (1394). مدیریت سرمایه فکری و تاثیر آن بر عملکرد اقتصادی کارکنان در گروه خودروسازی سایپا. مدیریت تولید و عملیات، 6(11)، 164-145.
59. فتحی سلامت، رحمان (1390). بررسی ارتباط سرمایه فکری و یادگیری سازمانی در شرکت بیمه پارسیان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد واحد سنندج.
60. قاسمی، فریدون؛ دانشفرد، کرم‌الله؛ نجف‌بیگی، رضا؛ و افشارکاظمی، محمدعلی (1399). طراحی الگوی بومی سنجش سرمایه فکری با رویکرد آسیب‌شناسی در وزارت نفت. نشریه علمی مدیریت منابع انسانی در صنعت نفت، 11(44)، 238-211. [http://iieshrm.ir/article-1-895-fa.html]
61. قلیچ‌لی، بهروز؛ خداداد حسینی، سیدحمید، و مشبکی، اصغر (1387). نقش سرمایه فکری در ایجاد مزیت رقابتی (مطالعه موردی دو شرکت خودروساز ایرانی). دانشور رفتار، 15(32)، 124-109.
62. مهدوی‌خو، مهدی؛ محمود ترابی، مریم، و ختن‌لو، محسن (1394). بررسی تاثیر اجزای سرمایه فکری بر ابعاد عملکرد مالی. فصلنامه مدیریت اقتصاد و حسابداری، 1(2)، 92-83.
63. نیک‌پور، امین؛ سلاجقه، سنجر، و حیدریان شهربابکی، محمدرضا (1390). بررسی رابطه بین سرمایه فکری با کیفیت خدمات دولتی در سازمان امور اقتصادی و دارایی استان کرمان. نشریه علمی فرایند مدیریت و توسعه، 24(1)، 126-111. [http://jmdp.ir/article-1-359-fa.html]
64. همتی، حسن؛ نیکونسبتی، محمد؛ و خان‌عباسی، داود (1392). بررسی ارتباط بین سرمایه فکری با ارزش بازار شرکت‌های پذیرفته‌‌شده در بورس اوراق بهادار تهران. نشریه علمی برنامه‌ریزی و بودجه، 18(3)، 108-87. [http://jpbud.ir/article-1-1072-fa.html]
بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution 4.0 International License قابل بازنشر است.